Tarih Bilimi Nedir 2

Gün, geçmiş zamanın incelenmesi bilimidir.[2] “Gün”, geçmiş zamanda olan olayların incelenmesinin tarafı saf, bu olaylarla alakadar bilgilerin keşfi, toplanması, organizasyonu, sunumu ve yorumlanması ile bile ilgilenen bir şemsiye terimdir.[3]

İnsan veya kişioğlu-dışı ayrımı gözetmeksizin, alan ve dakika aralığının kestirildiği bir geçmiş dakika dilimde, neden-sonuç ilişkisi kurup, doküman ve bulgular eşliğinde bilgiler toplayan bir akademik disiplin olan gün, herhangi bir ilim kümesine dahil edilmez; çünkü gün, her kayranın cemaziyelevvelini inceleyebilecek kadar geniş bir disiplindir. İnsanlık cemaziyelevveli kal konusu olduğunda, yazının icadından önceki zamanlara “gün öncesi” denir.

Günî tetkik, geçmiş zamandaki olaylara bağlı tüm bilgilerin, olayların vuku bulmuş olduğu devrin şartları basar önüne kızılınarak, kabil olduğunca nesnel bir şekilde sunulması ile oluşur. Gün, yaşanmış olan olayların bir elan evetşanabilmesi gibi bir muhtemellık olmadığından tabiat bilimlerindeki gibi deney ve gözleme dayanamaz.

Gün sözcüğünün Batı dillerindeki eş karşıtlığı, Grekçe: ἱστορία, historiá (mazmunı “anket”) teriminden türemiştir.[4] İyonya lehçesinde bildirme, yüklem alıntı kanalıyla bilgi edinme anlamlarında kullanılan sözcük, Attika lehçesinde görerek, şahit olarak bilme anlamlarının tarafı saf çok elan geniş bir mazmun içeriğiyle fizik, coğrafya, astronomi, bitki ve efsanevi bilgisi ve ayrıca gittikçe tabiat bilgisini kapsayacak şekilde kullanılmıştır. Edward Carr’ın tanımıyla gün, “doğrulanmış olgular kümesi”nden farklı bir şey bileğildir.[5]